DUE DILIGENCE

 
 
Operationeel werkkapitaal is benodigd voor het uitvoeren van de operationele activiteiten van een onderneming. Een handelsonderneming koopt goederen in, houdt ze op voorraad en verkoopt deze (bewerkte) goederen na verloop van tijd. Over het algemeen moeten ondernemingen de ingekochte goederen betalen aan de leverancier (crediteur) alvorens ze hun geld ontvangen van de klant (debiteur). Er is financiering benodigd om geld uit te kunnen geven alvorens er geld ontvangen wordt. Naast de financieringsbehoefte is er ook sprake van opportunity costs, oftewel rendement dat men misloopt doordat het in het werkkapitaal geinvesteerde geld niet voor ondere rendabele(re) doelen kan worden gebruikt. Goed besef van het werkkapitaal is belangrijk, enerzijds vanwege het feit dat de mutatie van het werkkapitaal inzicht geeft in hoeveel liquiditeit (op termijn) benodigd is dan wel vrijkomt, anderzijds vanwege het feit dat er onnodig geld 'vast' kan zitten in het werkkapitaal.  
 
 
Voorbeeld
Stel dat het werkkapitaal per 31 december 2018 € 30.000 bedraagt en dat het werkkapitaal per 31 december 2019 € 40.000 bedraagt, dan moet er in 2019, gechargeerd gezegd, € 10.000 financiering gevonden worden om deze verhoging van € 30.000 naar € 40.000 te kunnen dekken. Werkkapitaal behoeft financiering én financiering kost geld (opportunity costs). Een euro kan maar 1 keer worden uitgegeven en vanuit die gedachte is het goed om te stellen dat ondernemingen ervoor moeten zorgen dat hun werkkapitaal niet onnodig hoog wordt. Een onderneming kan alternatieve investeringen verrichten met de hierboven genoemde € 40.000, investeringen die mogelijk een beter rendement opleveren. Als de onderneming ter voorbeeld besluit haar crediteuren 10 dagen later te betalen en dat ze door goed debiteurenbeheer haar geld 10 dagen eerder ontvangt van de klant (debiteur), dan behoeft de onderneming voor een kortere periode financiering.  Gevolg van deze 'verkorting' is dat de onderneming met het vrijgekomen c.q. niet benodigde geld alternatieve investeringen kan doen. 
 
Inzage en het daadwerkelijk begrijpen hoe het werkkapitaal tot stand komt is van groot belang voor het kunnen sturen van de onderneming en het verhogen van de ROIC (rendement op geinvesteerd vermogen). Inzicht in het werkkapitaal en het beseffen dat je op een later moment extra financiering nodig hebt is belangrijk.
 
 
Werkkapitaal beinvloeden
Zoals reeds gesteld, zit er geld ‘vast’ in het werkkapitaal. Bij een toename van de vlottende activa (voorraad, liquide middelen, debiteuren) en een gelijkblijvend saldo kortlopende schulden is extra financiering benodigd. Bij een toename van de kortlopende schulden en een gelijkblijvend saldo vlottende activa zullen er minder liquide middelen benodigd zijn.
 
Merk op dat onderstaande factoren de hoogte van het werkkapitaal beinvloeden:
1. Omzet. Een stijging van de verkopen leidt, ceteris paribus, tot een hogere inkoop van goederen, resulterend in een hoger saldo crediteuren en voorraad. Omdat een onderneming over het algemeen zijn crediteuren eerder moet betalen dan dat hij geld ontvangt van zijn klanten (debiteuren), leidt deze situatie tot een hoger werkkapitaal.
 
2. Brutomarge. Voorbeeld: In 2018 is de brutomarge voor fietshandel Schraverus 25%. Dit impliceert dat op de verkoop van 1 fiets van € 1.000 euro een marge wordt behaald van 25%, de inkoopprijs bedraagt dus € 750. Indien fietshandel Schraverus betere afspraken kan maken met de leverancier en derhalve de kostprijs van de omzet in 2019 kan verlagen naar € 700, dan wordt de brutomarge 30%. Hoe hoger de brutomarge, hoe minder de onderneming vooruit hoeft te betalen. Bij 25% marge dient er € 750 vooruit betaald te worden, bij 30% marge dient er slechts € 700 vooruitbetaald te worden.
 
3. Werkkapitaaldagen. Dit betreft een resultante van het aantal dagen dat de fietsen op voorraad liggen (voorraaddagen), het aantal dagen voordat de inkoopfactuur wordt betaald (crediteurendagen) en het aantal dagen voordat fietshandel Schraverus moet wachten op betaling van zijn verkoopfactuur (debiteurendagen). Merk op dat, ceteris paribus, een toename van het aantal dagen voordat een debiteur betaalt zal leiden tot een toename van het werkkapitaal. Een toename van het aantal dagen voordat de crediteur wordt betaald zal leiden tot een afname van het werkkapitaal.
 
Conclusie
Focus op werkkapitaal is belangrijk!